تمرین بویایی

تمرین بویایی یا اصطلاحات معادل آن smell training و olfactory training روش درمانی نسبتا جدیدی است که در آن از بیمار خواسته می‌شود روزی ۲ مرتبه در صبح و عصر، رایحه ۴ ماده بودار مختلف را به مدت ۲۰ ثانیه استشمام نماید. این ۴ ماده شامل میخک، گلاب، اکالیپتوس و لیمو هستند. می‌توان از سایر مواد معطر نیز استفاده کرد. این تمرین باید تا مدت سه ماه ادامه پیدا کند.

پژوهشی در سال ۲۰۰۹ نشان داد که استشمام عمیق ۴ ماده معطر از ۴ دسته مختلف برای مدت ده ثانیه و دو بار در روز باعث بهبود قابل توجه بویایی می‌شود. این چهار دسته تحت عنوان «طیف بوها» نامیده شدند. ایده این عنوان از آنجا شکل گرفت که همانطور که سه رنگ اصلی قرمز، زرد و آبی وجود دارند چند دسته بویی اصلی هم وجود دارد. بازآموزی سلول های عصبی بویایی سبب می‌شود توانایی تشخیص بوها افزایش پیدا کند. این چهار دسته شامل بوهای گلی، میوه‌ای، معطر و رزینی (روغنی) هستند. مواد معطری که در مطالعه اصلی مورد استفاده قرار گرفته بودند شامل میخک (معطر)، گلاب (گلی)، اکالیپتوس (روغنی) و لیمو(میوه ای) بودند.

در مطالعه دیگری که از مواد معطر متفاوتی شامل وانیل، پرتقال، دارچین، منتول و موز استفاده شده بود مشخص شد که طولانی‌تر کردن مدت درمان برای دست کم ۵ ماه فایده بیشتری به دنبال دارد.
مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۵ پروتکل ۴ گانه اولیه را ولی به مدتی طولانی تر (۹ ماه)، با یک پروتکل جدیدتر مقایسه نموده است. این پروتکل جدید به این ترتیب بوده است: گلاب، لیمو، میخک و اکالیپتوس برای سه ماه اول-منتول، آویشن، نارنگی و عطر یاس برای سه ماه دوم- چای سبز، بهار نارنج، رزماری و یاسمن برای سه ماه آخر.
در این مطالعه هر دو گروه بهبودی را نشان داده بودند اما گروه ترکیبی سرعت بهبود بالاتری داشتند هرچند بعد از ۶ و ۹ ماه این تفاوت بین دو گروه چشمگیر نبوده است

صرف نظر از جزییات روش تمرین بویایی، سودمندی این روش اثبات شده است. مطالعه ای که به جمع بندی همه پژوهش های اخیر درباره این روش درمانی پرداخته است نشان داده که این روش می‌تواند برای بسیاری از بیماران سودمند باشد و تاثیرات سودمند آن حتی تا مدت ها بعد از قطع آن ادامه پیدا خواهد کرد. نکته حایز اهمیت انتخاب بوها از دسته های مختلف، تمرکز حین انجام کار و استشمام عمیق بو است.
این روش درمانی علی الخصوص برای بیمارانی سودمند است که بویایی خود را به دنبال عفونت های ویروسی از دست داده اند هرچند برای سایر علل مثل ضربه به سر و بیماری پارکینسون نیز مفید است.

منبع: https://www.drgreene.com/qa-articles/smell-training